Vì sao trẻ nên đi học mầm non?

Trường mầm non không chỉ là nơi gửi gắm con trẻ mà là một xã hội giáo dục thu nhỏ, nơi đặt những viên gạch đầu tiên và quan trọng nhất cho sự phát triển toàn diện của con bạn. Đây là giai đoạn mà khoa học đã chứng minh có ảnh hưởng sâu rộng đến tương lai của mỗi đứa trẻ.

1. Mở khóa “Bộ điều khiển” thông minh của não bộ

Hoạt động trang trí khung ảnh gia đình của các bạn nhỏ lớp Tiny Tots 2

Não bộ của trẻ nhỏ, đặc biệt từ 3 đến 5 tuổi, đang phát triển cực kỳ nhanh chóng và tạo ra hàng triệu kết nối mới mỗi giây. Trường mầm non được thiết kế để kích hoạt và rèn luyện kỹ năng Chức năng điều hành (executive functions) mà chúng ta có thể hình dung đó là “Bộ điều khiển thông minh” giúp con bạn vận hành cuộc sống và học tập.

Cụ thể, trong môi trường lớp học, trẻ phải học cách kiên nhẫn chờ đến lượt, kiểm soát sự bốc đồng khi muốn một món đồ chơi ngay lập tức, và không giận dỗi khi thất bại; đây chính là khả năng Kiểm soát ức chế (inhibitory control). Bên cạnh đó, các hoạt động học tập qua chơi còn giúp trẻ rèn luyện Trí nhớ làm việc (working memory) khi chúng phải ghi nhớ và thực hiện theo hướng dẫn của cô giáo, hoặc nhớ luật chơi trong các trò chơi phức tạp. 

Theo nhà khoa học thần kinh Adele Diamond (2013), sự phát triển mạnh mẽ của những kỹ năng này ở tuổi mầm non là dự báo tốt nhất cho thành công học tập và sự nghiệp sau này của trẻ, thậm chí còn quan trọng hơn cả chỉ số IQ thuần túy.

2. Phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc trong ''xã hội thu nhỏ''

''Cô Ngọc ơi, con vẽ ba mẹ con nè''

Khi ở nhà, trẻ thường là trung tâm của mọi sự chú ý. Ngược lại, khi đến trường, trẻ phải học cách hòa nhập vào một cộng đồng nhỏ với nhiều cá tính khác nhau. Đây là cơ hội vàng để trẻ phát triển Lý thuyết về Tâm trí (Theory of mind), tức là khả năng nhận ra rằng người khác có những niềm tin, mong muốn và cảm xúc khác với mình.

Quá trình này diễn ra tự nhiên khi trẻ tham gia các trò chơi nhóm và phải giải quyết các mâu thuẫn nhỏ như giành đồ chơi. Qua đó, trẻ học cách đặt mình vào vị trí người khác để thấu hiểu và chia sẻ, từ đó phát triển sự đồng cảm. Laura Berk (2013) đã nhấn mạnh rằng, việc tương tác với bạn bè cùng trang lứa là yếu tố không thể thiếu giúp trẻ dần dần thoát khỏi sự “tự cho mình là trung tâm” và học cách xây dựng các mối quan hệ xã hội lành mạnh và bền vững.

3. Khởi động ngôn ngữ và “hạt giống” đọc viết khi học mầm non

Giáo dục mầm non cung cấp một môi trường phong phú về ngôn ngữ, đặt nền móng vững chắc cho khả năng đọc viết của trẻ trước khi chúng chính thức bắt đầu học chữ. Trong lớp học, trẻ không chỉ được mở rộng vốn từ vựng thông qua việc nghe cô giáo đọc to tương tác và kể chuyện với giọng điệu truyền cảm, mà còn được khuyến khích giao tiếp và diễn đạt ý kiến. Đặc biệt, các hoạt động vui nhộn như trò chơi gieo vần, đập tay theo nhịp điệu của từ giúp trẻ nhận ra các âm thanh cấu thành từ – một kỹ năng gọi là nhận thức âm vị. Ủy ban Nghiên cứu Quốc gia Hoa Kỳ (National Research Council, 2000) đã kết luận rằng việc được tiếp xúc sớm với sách và rèn luyện nhận thức âm vị chính là dự báo mạnh mẽ nhất cho khả năng đọc hiểu thành công khi trẻ bước vào bậc tiểu học.

4. Đi học mầm non giúp cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần

Các bạn nhỏ lớp Tiny Tots 3A đang làm ngôi nhà

Trường mầm non không chỉ chăm sóc trí tuệ mà còn là nơi thúc đẩy sức khỏe toàn diện. Môi trường mầm non cung cấp cơ hội tuyệt vời để trẻ phát triển kỹ năng vận động thông qua các hoạt động thể chất có cấu trúc và chơi tự do ngoài trời. Việc chạy nhảy, leo trèo, và chơi các trò chơi tập thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng cường cơ bắp, và phát triển sự phối hợp giữa tay và mắt. Quan trọng hơn, việc thiết lập các thói quen ăn uống lành mạnh và giờ giấc sinh hoạt điều độ ngay từ sớm được hỗ trợ bởi các chuyên gia dinh dưỡng và giáo viên.

Ngoài ra, sự gắn kết xã hội và môi trường an toàn tại trường mầm non cũng giúp giảm thiểu căng thẳng (stress) và nâng cao sức khỏe tinh thần của trẻ, đặt nền móng cho một lối sống năng động và khỏe mạnh trong tương lai. Trích dẫn nghiên cứu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2020) đã nhấn mạnh vai trò của môi trường học tập sớm trong việc thúc đẩy hành vi sức khỏe như hoạt động thể chất và dinh dưỡng tốt, từ đó hỗ trợ sự phát triển nhận thức và cảm xúc của trẻ.

Tài liệu tham khảo 

• Berk, L. E. (2013). Child development. Pearson Education.

• Diamond, A. (2013). Executive functions. Annual Review of Psychology.

• National Research Council. (2000). Eager to learn: Educating our preschoolers Schweinhart, L. J., Montie, J., Xiang, Z., Barnett, W. S., Belfield, C. R., & Nores, M. (2005). Lifetime effects: The HighScope Perry Preschool Study through age 40 

• World Health Organization (WHO). (2020). Guidelines on physical activity, sedentary behaviour and sleep for children under 5 years of age