.png)
Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng phát triển, nhiều bậc phụ huynh tại Việt Nam đã và đang chú trọng đến việc giúp con tiếp xúc với tiếng Anh từ sớm. Điều này mở ra nhiều cơ hội học tập và làm việc cho tương lai của trẻ, đặc biệt là trong môi trường quốc tế. Tuy nhiên, một trong những lo ngại lớn nhất của các phụ huynh và các nhà làm giáo dục là làm sao để trẻ có thể sử dụng tốt tiếng Anh mà không mất đi bản sắc văn hóa và ngôn ngữ mẹ đẻ. Một trong những câu hỏi được đặt ra nhiều trong thời gian gần đây là thời lượng tiếp xúc Anh ngữ tối ưu ở độ tuổi mầm non là bao nhiêu để vừa tạo nền tảng vững chắc cho trẻ trong việc sử dụng tiếng Anh, vừa đảm bảo giữ được bản sắc văn hóa Việt Nam?
Trong chuyên mục Góc Nhìn HEI Schools #16, cô Paula Hoppu, Trưởng Bộ Phận Sư Phạm và thầy Hải Lê, Giám Đốc Học Vụ trường mầm non Phần Lan HEI Schools Saigon Central sẽ cùng chia sẻ những nghiên cứu gần đây từ Việt Nam, Anh, Mỹ và Phần Lan, nhằm đưa ra những khuyến nghị về thời lượng tiếp xúc tiếng Anh tối ưu cho trẻ từ 0-7 tuổi. Ba mẹ cũng có thể xem thêm các bài viết cùng chủ đề này tại ĐÂY.
1. Tầm quan trọng của việc tiếp xúc tiếng Anh ở độ tuổi mầm non
Trong một nghiên cứu của Đại học Quốc gia Hà Nội có tiêu đề “Nghiên cứu về thời lượng tiếp xúc tiếng Anh ở trẻ em mầm non tại Việt Nam” vào năm 2022, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với tiếng Anh từ sớm mang lại nhiều lợi ích cho trẻ em Việt Nam. Trẻ em ở độ tuổi từ 3 đến 6, khi được tiếp xúc với tiếng Anh trong một môi trường học tập tích cực, có khả năng nắm bắt ngôn ngữ này nhanh hơn so với việc bắt đầu học sau này. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng việc quá chú trọng vào tiếng Anh có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của ngôn ngữ mẹ đẻ và văn hóa bản địa.
Nghiên cứu này đã kết luận rằng trẻ nên được tiếp xúc với tiếng Anh khoảng 20-30% thời gian học tập trong ngày, và phần lớn thời gian còn lại dành cho việc phát triển tiếng Việt và các giá trị văn hóa Việt Nam. Tỷ lệ này đảm bảo rằng trẻ sẽ có cơ hội học tiếng Anh hiệu quả nhưng vẫn duy trì được sự phát triển toàn diện về tiếng mẹ đẻ và các kỹ năng văn hóa, xã hội.
2. Phương pháp tiếp cận song ngữ: Lợi ích của sự cân bằng
Nghiên cứu của Tiến sĩ Baker và cộng sự có tên “Bilingual education and its effects on early childhood development” tại Đại học Cambridge (Anh) vào năm 2021 đã khám phá tầm quan trọng và tính hiệu quả của phương pháp giáo dục song ngữ đối với trẻ nhỏ. Theo nghiên cứu này, khi trẻ em được tiếp xúc với cả tiếng mẹ đẻ và tiếng Anh theo một cách cân bằng, con không chỉ phát triển tốt hai ngôn ngữ mà còn thể hiện khả năng tư duy linh hoạt và sáng tạo hơn. Nghiên cứu nhấn mạnh rằng, đối với trẻ em mà tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ, việc tiếp xúc tiếng Anh không nên chiếm ưu thế quá lớn so với tiếng mẹ đẻ.
Cụ thể, trẻ nên dành khoảng 30% thời gian tiếp xúc với tiếng Anh trong các hoạt động học tập và vui chơi, trong khi tiếng mẹ đẻ nên chiếm phần còn lại. Điều này giúp trẻ duy trì được sự kết nối với văn hóa và cội nguồn của mình, trong khi vẫn xây dựng nền tảng vững chắc cho việc sử dụng tiếng Anh trong tương lai.
3. Ảnh hưởng của thời lượng tiếp xúc tiếng Anh đến sự phát triển ngôn ngữ mẹ đẻ
Theo một nghiên cứu từ Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện có tiêu đề “Tác động của việc học tiếng Anh đến sự phát triển ngôn ngữ mẹ đẻ ở trẻ em”, kết quả cho thấy, nếu trẻ tiếp xúc quá nhiều với tiếng Anh mà không có sự hỗ trợ đủ từ tiếng Việt, con có thể gặp khó khăn trong việc phát triển ngôn ngữ mẹ đẻ. Trẻ nhỏ thường có xu hướng "đánh mất" một phần tiếng Việt nếu không có cơ hội sử dụng tiếng mẹ đẻ hàng ngày.
Nghiên cứu này khuyến nghị rằng, đối với trẻ từ 3-7 tuổi, thời lượng tiếp xúc tiếng Anh nên được duy trì ở mức vừa phải, khoảng 1.5-3 giờ mỗi ngày, trong khi thời gian còn lại nên được tập trung vào việc học và sử dụng tiếng Việt. Điều này giúp trẻ phát triển một cách cân đối, không làm suy giảm khả năng sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ, đồng thời vẫn đạt được các kỹ năng cần thiết để sử dụng tiếng Anh một cách hiệu quả.
4. Môi trường học tập tích cực và thời lượng tiếp xúc tiếng Anh
Cô Paula Hoppu chia sẻ một nghiên cứu vào năm 2022 từ Đại học Helsinki (Phần Lan) có tên: “The impact of learning environments on second language acquisition” để đánh giá tác động của môi trường học tập đến sự tiếp thu ngôn ngữ thứ hai của trẻ em. Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng, ngoài thời lượng tiếp xúc tiếng Anh, môi trường học tập cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ học ngôn ngữ một cách tự nhiên. Một môi trường tích cực, giàu tính tương tác, nơi trẻ được tham gia vào các hoạt động vui chơi và giao tiếp tự do, giúp trẻ phát triển khả năng sử dụng ngôn ngữ một cách linh hoạt và tự tin.
“Thay vì chỉ tập trung vào số giờ học tiếng Anh, phụ huynh và giáo viên nên chú trọng đến việc tạo ra môi trường học tập song ngữ giàu cảm xúc và đầy hứng khởi cho trẻ. Điều này giúp trẻ không chỉ tiếp thu tiếng Anh mà còn phát triển kỹ năng giao tiếp, tư duy và sự tự tin” - theo cô Paula Hoppu.
5. Giữ vững bản sắc văn hóa trong quá trình học tiếng Anh
“Một trong những thách thức lớn khi trẻ nhỏ học tiếng Anh là làm sao để giữ vững bản sắc văn hóa và nguồn gốc dân tộc. Khi trẻ học tiếng Anh, không chỉ kỹ năng ngôn ngữ cần được phát triển mà việc giữ gìn tiếng Việt cũng vô cùng quan trọng. Đối với trẻ em Việt Nam, tiếng Việt không chỉ là ngôn ngữ giao tiếp mà còn là sợi dây kết nối với cội nguồn văn hóa. Trong hành trình học tiếng Anh, cha mẹ có thể lồng ghép văn hóa Việt thông qua những câu chuyện dân gian và các hoạt động truyền thống. Điều này giúp trẻ tiếp thu tiếng Anh một cách tự nhiên, đồng thời duy trì mối liên kết sâu sắc với bản sắc văn hóa Việt Nam.” - theo thầy Hải Lê.
Theo một nghiên cứu của Tiến Sĩ Patterson từ Đại học UCLA vào năm 2021 có tên “Cultural identity and language learning in early childhood” đã có một đánh giá tổng thể về sự ảnh hưởng của việc tiếp xúc với ngôn ngữ và văn hóa ngoại quốc đối với bản sắc dân tộc của trẻ em. Nghiên cứu này cho thấy, khi trẻ em học tiếng Anh, việc hiểu biết về văn hóa phương Tây là điều không thể tránh khỏi, tuy nhiên, nếu không được duy trì một môi trường giàu văn hóa bản địa, trẻ có thể dần dần mất đi sự kết nối với cội nguồn văn hóa của mình.
Tiến Sĩ Patterson nhấn mạnh rằng, để giữ vững bản sắc văn hóa, phụ huynh và giáo viên nên khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động văn hóa của quốc gia, học hỏi về lịch sử và truyền thống của đất nước, song song với việc học tiếng Anh. Điều này giúp trẻ không chỉ học ngôn ngữ mới mà còn tự hào về cội nguồn của mình, đồng thời phát triển một thế giới quan đa văn hóa.
Lời khuyên dành cho phụ huynh
Dựa trên các nghiên cứu mới nhất, có một số khuyến nghị thiết thực dành cho các bậc phụ huynh và giáo viên để hỗ trợ trẻ học tiếng Anh một cách hiệu quả mà vẫn giữ được bản sắc văn hóa Việt Nam:
1. Duy trì thời lượng học tiếng Anh hợp lý: Đối với trẻ mầm non, thời lượng tiếp xúc tiếng Anh nên nằm trong khoảng 20-30% thời gian học mỗi ngày, tùy thuộc vào độ tuổi và khả năng tiếp thu của trẻ. Việc này giúp trẻ phát triển kỹ năng tiếng Anh mà không làm ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ mẹ đẻ.
2. Tạo môi trường song ngữ cân bằng: Trẻ nên được tiếp xúc đồng đều với cả tiếng Việt và tiếng Anh trong các hoạt động học tập và vui chơi. Phụ huynh có thể đọc sách bằng cả hai ngôn ngữ cho trẻ, hoặc tạo ra các tình huống giao tiếp tự nhiên bằng tiếng Việt và tiếng Anh trong cuộc sống hàng ngày.
3. Kết hợp giáo dục văn hóa và ngôn ngữ: Phụ huynh và giáo viên nên tạo điều kiện cho trẻ học hỏi về văn hóa Việt Nam thông qua các hoạt động như tham gia lễ hội, học hát dân ca, hoặc thảo luận về truyền thống gia đình. Điều này giúp trẻ giữ được sự kết nối với cội nguồn văn hóa trong khi vẫn học tốt tiếng Anh.
4. Khuyến khích giao tiếp tự nhiên bằng cả hai ngôn ngữ: Thay vì ép trẻ phải học theo lý thuyết, hãy để trẻ sử dụng tiếng Anh và tiếng Việt một cách tự nhiên trong các tình huống hàng ngày. Điều này giúp trẻ hình thành phản xạ ngôn ngữ và tự tin giao tiếp bằng cả hai ngôn ngữ.
Lưu ý: Nội dung trích dẫn từ website của HEI Schools Saigon Central được bảo vệ bởi luật sở hữu trí tuệ. Việc sử dụng các trích dẫn từ bài viết gốc yêu cầu tuân thủ quy định về bản quyền và phải có sự đồng ý bằng văn bản của HEI Schools Saigon Central. Các trích dẫn chỉ được sử dụng cho mục đích phi thương mại và không được sửa đổi nội dung để đảm bảo tính chính xác và trung thực của thông tin. Việc sử dụng hoặc phát tán nội dung mà không được phép có thể vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Comments