Đối với nhiều bậc cha mẹ, việc lựa chọn thời điểm học và loại hình năng khiếu phù hợp cho con luôn là một câu hỏi lớn. Trong giai đoạn từ 0 đến 6 tuổi, trẻ em trải qua sự phát triển quan trọng về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, thẩm mỹ và cảm xúc. Do đó, việc lựa chọn thời điểm để bắt đầu các lớp năng khiếu không chỉ dựa trên mong muốn của phụ huynh, mà còn cần phù hợp với giai đoạn phát triển tự nhiên của trẻ.
Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về độ tuổi phù hợp để trẻ tham gia các lớp năng khiếu, dựa trên những dẫn chứng khoa học và kinh nghiệm thực tiễn từ cô Hoàng Hợp, Hiệu trưởng HEI Schools Saigon Central.
Lợi ích của các lớp năng khiếu đối với sự phát triển của trẻ
Các lớp năng khiếu, bao gồm âm nhạc, nghệ thuật, thể thao, và múa, mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Những bộ môn này không chỉ giúp trẻ bộc lộ và phát triển tài năng tự nhiên, mà còn hỗ trợ trẻ phát triển về mặt xã hội, cảm xúc và tư duy sáng tạo.
Theo nghiên cứu của Tiến sĩ Gardner về thuyết đa trí thông minh Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences, trẻ em có khả năng phát triển nhiều loại trí thông minh khác nhau, bao gồm trí thông minh âm nhạc, không gian và thể chất. Những lớp năng khiếu như âm nhạc, hội họa hay thể thao có thể giúp trẻ khai thác tiềm năng này, phát triển một cách toàn diện, từ đó xây dựng sự tự tin và khả năng sáng tạo.
Dựa trên nền tảng đó, nghiên cứu Creative Arts and Early Childhood Development vào năm 2020 đã chỉ ra rằng việc tham gia vào các hoạt động sáng tạo từ nhỏ có thể giúp trẻ phát triển khả năng giải quyết vấn đề, cải thiện sự kiên nhẫn và tăng cường khả năng tập trung. Đây là những kỹ năng quan trọng không chỉ trong giai đoạn ấu thơ mà còn theo trẻ trong suốt quá trình trưởng thành.
Vậy độ tuổi nào là thích hợp để bắt đầu các lớp năng khiếu?
“Mỗi trẻ em đều có nhịp độ phát triển riêng biệt, vì vậy không có một quy chuẩn cố định nào cho việc xác định thời điểm phù hợp để trẻ bắt đầu học các lớp năng khiếu” - theo cô Hoàng Hợp.
Tuy nhiên, có thể phân chia thành một số giai đoạn phát triển cụ thể như sau:
1. Từ 0 đến 3 tuổi: Khám phá thế giới qua cảm nhận và vận động
Ở độ tuổi này, trẻ chủ yếu học hỏi thông qua việc khám phá thế giới xung quanh bằng cách sử dụng các giác quan và vận động cơ thể. Vì vậy, các lớp năng khiếu dành cho trẻ từ 0-3 tuổi thường tập trung vào những hoạt động khuyến khích sự phát triển của cảm giác và vận động.
Nhiều nghiên cứu từ những năm 1950 đã chỉ ra rằng trẻ trong giai đoạn này có khả năng tiếp thu nhanh chóng thông qua việc trải nghiệm và tương tác. Các lớp âm nhạc sơ sinh, nơi trẻ được tiếp xúc với những âm thanh, nhịp điệu cơ bản và các hoạt động vận động nhẹ nhàng, là cách tuyệt vời để kích thích sự phát triển nhận thức và cảm xúc.
Thêm vào đó, các lớp học nghệ thuật sáng tạo như vẽ tay tự do với màu nước hoặc chơi với đất nặn giúp trẻ rèn luyện kỹ năng vận động tinh, khơi dậy trí tưởng tượng và thúc đẩy sự phát triển cảm xúc.
2. Từ 3 đến 4 tuổi: Bắt đầu bộc lộ sở thích và khám phá
Trong giai đoạn từ 3 đến 4 tuổi, trẻ bắt đầu phát triển khả năng tập trung tốt hơn và có thể bộc lộ những sở thích cá nhân. Ở độ tuổi này, các lớp năng khiếu có thể được mở rộng với những hoạt động có tính chất khám phá nhưng vẫn giữ yếu tố vui chơi làm trọng tâm.
Chẳng hạn, các lớp học vẽ hoặc nhạc cơ bản sẽ giúp trẻ tiếp cận những kỹ năng mới một cách nhẹ nhàng. Điều quan trọng là các lớp học này phải tạo ra môi trường thoải mái, không có áp lực để trẻ có thể phát triển sự tự tin và tình yêu với nghệ thuật hay âm nhạc một cách tự nhiên.
Ở độ tuổi này, cha mẹ nên chú ý quan sát các dấu hiệu sở thích từ con. Một đứa trẻ có thể thích ngồi hàng giờ để tô màu hoặc có niềm đam mê với âm nhạc khi bé thường xuyên hát và nhảy múa. Đây là giai đoạn lý tưởng để khuyến khích trẻ tham gia các lớp năng khiếu mà bé yêu thích.
3. Từ 4 đến 6 tuổi: Giai đoạn phát triển kỹ năng chuyên sâu
Từ 4 đến 6 tuổi, trẻ có khả năng tập trung lâu hơn và có thể bắt đầu tham gia vào các lớp học có cấu trúc rõ ràng hơn. Ở độ tuổi này, trẻ cũng có thể bắt đầu học những kỹ thuật cơ bản trong âm nhạc, hội họa, múa hoặc thể thao.
Theo các chuyên gia phát triển trẻ em, việc bắt đầu học nhạc cụ như piano hoặc violin ở độ tuổi này không chỉ giúp phát triển khả năng âm nhạc mà còn cải thiện kỹ năng vận động tinh và khả năng giải quyết vấn đề. Những lớp vẽ có thể bắt đầu hướng dẫn trẻ về cách vẽ chi tiết và sử dụng màu sắc một cách có ý nghĩa hơn.
Đối với những trẻ có năng khiếu thể thao, đây cũng là thời điểm phù hợp để tham gia các lớp bơi lội, bóng đá, hoặc võ thuật nơi trẻ có thể học cách làm việc nhóm, rèn luyện kỷ luật và phát triển kỹ năng vận động thô - theo cô Hoàng Hợp, Hiệu trưởng trường mầm non Phần Lan HEI Schools Saigon Central.
Làm sao để cha mẹ hỗ trợ con tốt nhất?
“Một trong những điều quan trọng nhất khi cho trẻ tham gia các lớp năng khiếu là không tạo áp lực cho con. Mặc dù các lớp học có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng điều quan trọng hơn cả là trẻ cảm thấy vui vẻ và hứng thú với hoạt động mà mình tham gia” - cô Paula Hoppu, Trưởng Bộ Phận Sư Phạm & Chương Trình tại HEI Schools Saigon Central cho biết.
Cha mẹ nên khuyến khích trẻ thử nghiệm nhiều hoạt động khác nhau để trẻ có thể tự khám phá niềm yêu thích thực sự của mình. Tuy nhiên, khi đã xác định được sở thích của con, cha mẹ cần hỗ trợ và khuyến khích sự phát triển đó, nhưng không ép buộc trẻ phải hoàn hảo ngay lập tức.
Ngoài ra, việc cân bằng giữa thời gian học và vui chơi tự do cũng rất quan trọng. Trẻ em trong giai đoạn 0-6 tuổi vẫn cần nhiều thời gian để tự do khám phá và vui chơi ngoài trời. Việc quá tải lịch học có thể gây ra áp lực không cần thiết và làm giảm niềm vui của trẻ khi tham gia các lớp năng khiếu.
Kết luận
Những nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng các hoạt động nghệ thuật, âm nhạc và thể thao đều có lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, việc xác định độ tuổi phù hợp để con bắt đầu học các lớp năng khiếu không chỉ phụ thuộc vào mong muốn của cha mẹ mà còn cần dựa trên giai đoạn phát triển của trẻ và điều quan trọng nhất là lắng nghe và quan sát con. Mỗi trẻ em là duy nhất, và nhiệm vụ của cha mẹ là tạo cơ hội cho trẻ khám phá và phát triển một cách tự nhiên. Hãy để các lớp năng khiếu trở thành môi trường giúp trẻ phát triển toàn diện, không chỉ về mặt tài năng mà còn về mặt cảm xúc, xã hội và tư duy sáng tạo.
Lưu ý: Nội dung trích dẫn từ website của HEI Schools Saigon Central được bảo vệ bởi luật sở hữu trí tuệ. Việc sử dụng các trích dẫn từ bài viết gốc yêu cầu tuân thủ quy định về bản quyền và phải có sự đồng ý bằng văn bản của HEI Schools Saigon Central. Các trích dẫn chỉ được sử dụng cho mục đích phi thương mại và không được sửa đổi nội dung để đảm bảo tính chính xác và trung thực của thông tin. Việc sử dụng hoặc phát tán nội dung mà không được phép có thể vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Comments